Pogromcy owadów mieszkają w naszych domach
Ptaki i nietoperze mieszkają w twoim domu, a Ty nic o tym nie wiesz? Najprawdopodobniej tak. Te małe, skryte, ciche i czyste zwierzęta zazwyczaj pozostają niezauważone. Każdego dnia wykonują dla nas ogromną pracę zjadając miliony owadów.
W terenie zabudowanym większość ptaków i nietoperzy mieszka w naszych domach. Nic o nich nie wiemy, bo pozostają w ukryciu. Są niemal w każdym budynku, mogą być dosłownie w każdej szczelinie. Zamieszkują różne zakamarki. Nietoperzom wystarczy jednocentymetrowa, a ptakom kilkucentymetrowa szczelina, by schować się pod parapetem, w ubytku elewacji, za rynną, czy pomiędzy wielkimi płytami starego bloku. Nietoperze potrzebują naszych domów jako dziennych kryjówek, miejsc do rozmnażania a także zimowania. Chętnie korzystają ze strychów i stropodachów (pustych przestrzeni pomiędzy stropem ostatniego piętra a dachem). Ptaki można spotkać w budynkach w tych samych miejscach, co nietoperze, z wyjątkiem piwnic, w których te ostatnie często zimują.
Niektóre gatunki, jak np. jerzyk, wróbel i jaskółka oknówka nie potrafią robić gniazd na drzewach i są całkowicie uzależnione od siedlisk w budynkach. Niestety tracą je w czasie remontów. Wyremontowane, ocieplone, pozbawione szczelin budynki nie mają już miejsca dla tych pożytecznych zwierząt. Co gorsza ptaki i nietoperze często giną zamurowane żywcem w czasie remontów lub zamknięte kratkami w stropodachach. Jest to niezgodne z prawem, które wymaga by remonty prowadzić tak, aby nie szkodzić tym zwierzętom. Wszystkie ptaki i nietoperze występujące w budynkach są pod ochroną. Nic dziwnego, bo są dla nas ogromnie pożyteczne. Bez nich mielibyśmy prawdziwą plagę owadów, z którymi nie bylibyśmy w stanie sobie poradzić. Trudno sobie wyobrazić, jak dużo owadów pochłaniają ptaki i nietoperze. Kolonia licząca 500 nietoperzy zje w ciągu lata 2 tony owadów! Jerzyk, niewielki ptaszek podobny do jaskółki, chwyta dziennie 20 000 owadów latających! Ofiarami ptaków i nietoperzy są komary, meszki i szkodniki roślin. Gdyby zabrakło tych owadożerców w naszym otoczeniu pozostałyby miliony, a nawet miliardy owadów.
W naszym interesie jest ochrona ptaków i nietoperzy mieszkających w budynkach. Jeżeli chcemy bezpiecznie dla nich wyremontować swój dom – skorzystajmy z pomocy ornitologa i chiropterologa, którzy sprawdzą czy są tam ptaki lub nietoperze i pomogą je ochronić. Jeżeli widzimy, że remont zagraża życiu nietoperzy lub ptasim gniazdom, jeżeli zwierzęta są płoszone – interweniujmy. Poradnik interwencyjny i wyciąg z przepisów prawa znajduje się na stronie Stołecznego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Policja i straż miejska mają obowiązek działać w sytuacji gdy zwierzęta są zagrożone - bo łamane jest prawo. W interwencji pomogą także organizacje ekologiczne i Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, a Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego ma obowiązek wstrzymać prace remontowe, które zagrażają ptakom lub nietoperzom. Pomocą dla tych zwierząt jest także tworzenie dla nich nowych siedlisk poprzez wieszanie specjalnych budek. Chrońmy ptaki i nietoperze w naszych domach, jeżeli nie chcemy być skazani na kosztowną i bezskuteczną walkę z owadami za pomocą środków chemicznych.
Projekt nr WND-RPZP.04.05.01-32-009/11 Podnoszenie świadomości ekologicznej w zakresie zagrożeń wynikających z prac remontowo-budowlanych dla stanu populacji synantropijnych gatunków ptaków i nietoperzy oraz ich siedlisk jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2014.
Fot.: Maciej Szymański